..Ιστορία

Οι Ρωμαίοι έδωσαν στο βοτάνι αυτό το όνομα του Αχιλλέα του ομηρικού ήρωα που το δόρυ του είχε την δύναμη να σκοτώνει αλλά και να θεραπεύει.

Ο θρύλος θέλει το χιλιόφυλλο, να φυτρώνει από τη σκουριά που έπεσε στο χώμα από το δόρυ του Αχιλλέα και τον ήρωα να θεραπεύει πολλούς από τους συντρόφους του στον Τρωικό Πόλεμο με αυτό το βοτάνι. Ο Διοσκουρίδης το χρησιμοποίησε ως αιμοστατικό και οι θεραπευτικές του ιδιότητες έχουν χρησιμοποιηθεί για να σώσουν στρατιώτες στο πεδίο μαχών. Οι Αγγλοσάξονες ονόμαζαν το φυτό «επισκευαστή σωμάτων», ενώ οι Ινδιάνοι της Αμερικής εκτιμούσαν την ικανότητα να θεραπεύει πληγές και τραύματα.

Στην Ιρλανδία τον 19ο αιώνα πίστευαν ότι το χιλιόφυλλο ήταν το πρώτο φυτό που έκοψε ο Ιησούς όταν ήταν παιδί και για αυτό θεωρούσαν ότι έφερνε καλοτυχία. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση όποιος έβλεπε όνειρο ότι μάζευε για να θεραπεύσει κάποιον θα άκουγε καλά νέα. Πίστευαν ότι θεραπεύει τις ραγισμένες από τον έρωτα καρδιές. Είναι το λουλούδι αυτών που έχουν γεννηθεί 16 Ιανουαρίου. Σύμφωνα με τον Νικόλας Κάλπεπερ, βρίσκεται υπό την επίδραση της Αφροδίτης.

Οι Δρυίδες προσέδωσαν στο βοτάνι ιερές δυνάμεις και χρησιμοποιούσαν τους βλαστούς του για να προβλέψουν τον καιρό. Επίσης με βλαστούς του οι αρχαίοι Κινέζοι προέλεγαν το μέλλον σε μια τελετή που περιγράφεται στο Ι Τσιγκ (Βιβλίο των Μεταβολών), γνωστό και ως Χρησμός με βλαστό Χιλιόφυλλου.

Παλιά ο κόσμος το σεβόταν για τις θεραπευτικές του ιδιότητες ώστε το αποκαλούσε «το ιώδιο των αγρών». Πίστευαν ότι φύτρωνε σε μεγάλη αφθονία στις αυλές εκκλησιών ως μομφή απέναντι στους νεκρούς που δεν έτρωγαν πολύ όσο ζούσαν. Κατά το Μεσαίωνα έτριβαν λίγο τα φύλλα του φυτού και τα χρησιμοποιούσαν να σταματήσουν τη ρινορραγία. Επίσης το ίδιο το βοτάνι το χρησιμοποιούσαν για να προκαλέσουν ρινορραγία γαργαλώντας τις εσωτερικές μεμβράνες της μύτης με ένα φύλλο. Πίστευαν ότι με τον τρόπο αυτό ανακουφίζονταν από τις ημικρανίες και αντιμετώπιζαν την υπέρταση. Ακόμη τόσο μεγάλη ήταν η φήμη του ως αντιπυρετικό που το ονόμαζαν «θερμοβότανο».

Κρατήστε πάνω από τα βλέφαρα σας για να δείτε ποιος κυριαρχεί στις σκέψεις σας.

Βοτανική Ταξινόμηση

Οικογένεια Asteraceae

Κοινές ονομασίες αγραψιθιά, σεσεμάντα, χιλιόφυλλο.

Είναι το φυτό «Στρατιώτης Χιλιόφυλλος» του Διοσκουρίδη ενώ η «Αχίλλειος Πόα» αναφέρεται μάλλον σε άλλο είδος του γένους Achillea.

Είναι πολυετές, ποώδες φυτό ύψους μέχρι 60 εκ.. Πρόκειται για πολυμορφικό είδος, με τουλάχιστον 2 υποείδη στην Ευρώπη, ενώ έχει πολλά πολύ συγγενή είδη που συγκροτούν την ομάδα του «Χιλιόφυλλου». Έχει συνήθως πολλούς όρθιους, λίγο ή πολύ χνοώδεις βλαστούς. Τα φύλλα του ρόδακα και των βλαστών είναι μεγάλα, σύνθετα τρις-πτεροσχιδή δηλ. 3 φορές σύνθεταμε γραμμοειδείς λοβούς. Τα άνθη είναι μικρά, ακτινωτά κεφάλια και φέρονται σε πολύ πυκνούς σύνθετους κόρυμβους. Το χρώμα τους είναι υπόλοευκο, ενώ αστο υποείδος A. Millefolium L. Ssp. Millefolium είναι λευκό και στο υποείδος A. Millefolium L. Ssp. Sudetica ανοιχτό ερυθρό.

Είναι ιθαγενές φυτό της Ευρώπης (εξαιρουμένων Μάλτας, Σικελίας, Κρήτης και Κύπρου), της Κεντρικής και Δυτικής Ασίας(εκτός Αραβικής χερσονήσου), του Πακιστάν, της Ινδίας, Ασιατικής Ρωσίας, Β. Αμερικής, Γουατεμάλα και Ονδούρας.Είναι ένα κοσμοπολίτικο με εξάπλωση και στο Νότιο Ημισφαίριο. Το ενδιάιτημα του είναι τα λιβάδια ή χέρσα εδάφηοποιουδήποτε τύπου, σε παρυφές και ξέφωτα δασών, σε τοποθεσίες που δέχονται τουλάχιστον μισής μέρας φώς, σε υψόμετρα από 0 έως και την αλπική ζώνη. Ευδοκιμει σε επί το πλείστο γόνιμα εδάφη, ενώ ανέχεται και υψηλές τιμές pH και μέτρια ξηρασία.

Πολλαπλασιάζεται με σπόρο και διάιρεση φυτών. Η σπορά γίνεται αρχές φθινοπώρου ή της άνοιξης, ενώ η διάιρεση όλες τις εποχές εκτός του χειμώνα.

Χρησιμοποιούμενα μέρη

Η Αχίλλεα λαχανεύεται κυρίως στην Αγγλία. Συλλέγονται συνήθως τα πολύύ νεαρά φυτά και καταναλώνονται ωμά ή βραστά, προστιθέμενα σε σαλάτες ή σε διάφορα φαγητά ως μυρωδικό, όπως ο μαιντανόςκαι πάντα σε μικρές ποσότητες. Έχουν πικρή γέυση και είναι τροφή πλούσια σε μέταλλα και αναφέρεταί ότι σε μικρές ποσότητες προάγει υγεία οργανισμού.

Τα χρησιμοποιούμενα μέρη είναι τα φύλλα και τα άνθη που περιέχουν αιθέρια έλαια, πικρές ουσίες, πανίνες φλαβονοειδή, σαλικυλικό οξύ, σεσκιτερππένια, κάλιο κα.

Συλλέγονται κατά την ανθοφορία Ιούνιο μέχρι Σεπτέμβριο.

Φαρμακευτικές ιδιότητες

Τα αιθέρια έλαια ανακουφίζουν από τις συσπάσεις του εντέρου, καταπραΰνουν τον πόνο στο στομάχι και καταπολεμούν λοιμώξεις. Τα φλαβονοειδή έχουν αντιβιοτικές ιδιότητες. Το σαλικυλικό οξύ δρα παυσίπονα.

H Αχίλλεια, είναι ένα από τα καλύτερα εφιδρωτικά βότανα και είναι πρότυπο ίαμα που βοηθάει το σώμα να ανταπεξέλθει στον πυρετό. Μειώνει την πίεση του αίματος προκαλώντας διαστολή των περιφερειακών αγγείων. Διεγείρει την πέψη και τονώνει αιμοφόρα αγγεία. Ως αντισηπτικό του ουροποιητικού ενδείκνυται για λοιμώξεις όπως η κυστίτιδα. Εξωτερικά, βοηθά στην επούλωση των τραυμάτων. Θεωρείται ειδικό ίαμα για τις θρομβωτικές καταστάσεις που σχετίζονται με υψηλή πίεση του αίματος.

Στις δράσεις της αχίλλειας συνεργάζεται ένα πλήθος συστατικών. Το πτητικό έλαιο, που είναι πλούσιο σε sequiterpence lactones και alkamides έχει βρεθεί σε εργαστηριακές μελέτες ότι έχει αντιφλεγμονώδεις δράσεις. Μελέτες σε πειραματόζωα έχουν δείξει ότι αυτό το βοτάνι μπορεί να μειώσει τους σπασμούς σε μαλακούς μύες, που ίσως εξηγεί τη χρησιμότητα του σε γαστρεντερικές παθήσεις. Το αλκαλοειδές achilletin σταματά την αιμορραγία στα ζώα. Δεν έχουν διεξαχθεί κλινικές μελέτες σε ανθρώπους.

Εφαρμογές

Το τσάι της αχίλλεας ανακουφίζει από πόνους δυσμηνόρροιας ή δυσπεψίας από κακή διατροφή. Μια αγωγή με τσάι αχίλλεας συμβάλλει στη διούρηση και προλαβαίνει οιδήματα. Η δίαιτα με τσάι συνίσταται στην ουρική αρθρίτιδα. Επιπλέον τονώνει την κυκλοφορία του αίματος και βοηθά την φλεβίτιδα. Το πλήρες λουτρό ανακουφίζει από τις κράμπες και καταπραΰνει τους πόνους από ρευματισμούς, ουρική αρθρίτιδα και νευρώσεις.

Γενικά σε ποιες περιπτώσεις έχει αναφερθεί κατά καιρούς ότι χρησιμοποιήθηκε είναι οι ακόλουθες:

Ακμή, έρπις, σπασμοί, άσθμα, νεύρα, καθαρτικό αίματος, ρευματισμοί, αρθριτικά, αέρια, φούσκωμα, αιμορροΐδες, κιρσοί, φλεβίτιδα, κίρρωση στομαχιού, κολίτιδα (μαζί με άλλα βότανα), ραγάδες μαστού, λειχήνες κα

Συνδυασμοί

Συνδυάζεται για τον πυρετό με σαμπούκο, μέντα, ευπατόριο το διατρητόφυλλο, καγιέν και τζίντζερ. Για την υπέρταση μπορεί να χρησιμοποιηθεί με κράταιγο, τίλιο και ιξό.

Συνταγές

ΤΣΑΙ: Ρίξτε 1 φλ. Βραστό νερό σε 1 γεμάτο κ. γλ. αχίλλεια. Αφήστε τα σκεπασμένα για 10 λεπτά και σουρώστε. Μην πίνετε παραπάνω από 2 φλιτζάνια τη μέρα. Μια αγωγή με αχίλλεια θα πρέπει να διαρκεί 6 εβδομάδες και να ακολουθείται από διάλλειμα 4 εβδομάδων

ΤΣΑΙ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΑΙΜΑΤΟΣ: Αναμίξτε 2 κ.σ. αχίλλεια με 1 κ. γλ. κράταιγο. Ρίξτε στο μίγμα ¼ λίτρου βραστό νερό. Αφήστε το για 15 λεπτά και σουρώστε μετά πιείτε το χλιαρό.

ΚΟΜΠΡΕΣΑ ΓΙΑ ΠΛΗΓΕΣ: Ρίξτε μισό λίτρο βραστό νερό σε μια χούφτα αχίλλεια. Αφήστε το 10-15 λεπτά και σουρώστε. Μουσκέψτε μια γάζα ή λινό ύφασμα και τοποθετήστε το στην πληγή ζεστό.

ΜΠΑΝΙΟ: Για εδρόλουτρο ή ποδόλουτρο περιχύστε ½ λίτρο βραστό νερό σε μια χούφτα αχίλλεια. Αφήστε το να μουσκέψει για μερικές ώρες. Σουρώστε και προσθέστε το σε ζεστό νερό για το λουτρό. Για πλήρες μπάνιο διπλασιάστε ποσότητες. Κάντε μπάνιο για 10 λεπτά.

ΣΥΝΤΑΓΗ ΓΙΑ ΠΥΡΕΤΟ: Έγχυμα ρίξτε ένα φλιτζάνι βραστό νερό σε 1-2 κουταλιές του τσαγιού ξηρό βότανο και αφήστε το για 10-15 λεπτά. Το ρόφημα αυτό πρέπει να πίνεται τρεις φορές την ημέρα. Σε περιπτώσεις πυρετού πρέπει να πίνεται κάθε μια ώρα.

Βάμμα 2-4 ml τρεις φορές την ημέρα

Συμβουλή

Κάποια άτομα παρουσιάζουν τοπική αλλεργική αντίδραση στην επαφή με την αχίλλεια , αυτά πρέπει να αποφύγουν οποιαδήποτε θεραπεία με αχίλλεια.

Παρενέργειες – Αντενδείξεις

Τα άτομα που λαμβάνουν το βότανο αυτό ίσως αναπτύξουν αλλεργία ή εξάνθημα. Η αχίλλεια μπορεί να αυξήσει την ευαισθησία στο φως του ηλίου. Δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε βαθιές ή μολυσμένες πληγές που απαιτούν ιατρική παρακολούθηση. Δεν συνίσταται στην εγκυμοσύνη και τον θηλασμό.

Αχίλλεια στην Βιοδυναμική

H αχίλλεια αποτελεί ένα από τα βασικά βότανα στην βιοδυναμική. Στα γερμανικά λέγεται Schaf-garbe. Η αχίλλεια βρίσκει εφαρμογή στην βιοδυναμική μέσω του Παρασκευάσματος 502. Αναλυτικά η Παρασκευή του παρουσιάζεται στο βιβλίο του κου Πανάγου. Αναλυτικότερα λοιπόν: …μαζεύουμε την άνοιξη φύλλα μυριόφυλλου και τα μουσκεύουμε με εκχύλισμα από φύλλα μυριόφυλλου. Ως περιτύλιγμα για την ειδική ζύμωση χρησιμοποιούμε την ουροδόχο κύστη από αρσενικό ελάφι. Η γεμάτη κύστη μένει το καλοκαίρι κρεμασμένη σε μέρος που το βλέπει ο ήλιος. Το φθινόπωρο θάβεται σε εύφορο έδαφος και την επόμενη άνοιξη ξεθάβεται….

Βιβλιογραφία

Μαγικά Βότανα Margaret Picton

Βότανα της Κρήτης Αντώνης Αλιμπέρτης

Θεραπευτικά Βότανα Anne Iburg

Tα άγρια φαγώσιμα χόρτα Θανάσης Παπούλιας

Οδηγός Συμπληρωμάτων Διατροφής Holistic Life Press

Οδηγός Βοτανοθεραπείας David Hoffman

150 βότανα για 150 χρόνια ζωής Κανέλλος Κατσάμπουλας

Τα βότανα στην Τρίτη χιλιετία και η χρήση τους στην οικογένεια Χρήστος Κάτσης

Τα βότανα είναι θαυματουργά Jean Carper

Βιοδυναμικές Καλλιέργειες Γαβριήλ Πανάγος

Λαχανικά από τον κήπο του θεού Θεόδωρος Κουτσός